รู้จัก เคป เวิร์ด น้องใหม่ฟุตบอลโลก

เคป เวิร์ดเป็นประเทศหมู่เกาะเล็ก ๆ ในมหาสมุทรแอตแลนติก อยู่ห่างชายฝั่งตะวันตกสุดของทวีปแอฟริกาไปราว ๆ 800 กิโลเมตร

เมืองบนภาคพื้นทวีปแอฟริกาที่อยู่ใกล้เคป เวิร์ดที่สุดคือ ดาการ์ เมืองหลวงของประเทศเซเนกัล ที่ถือเป็นเมือง The most western city on mainland Africa - ตะวันตกสุดของทวีป - วางตัวอยู่บนคาบสมุทรเล็ก ๆ ที่ชื่อคาบสมุทรเคปเวิร์ดหรือชื่อท้องถิ่นว่า Cap-Vert

ชื่อประเทศเคป เวิร์ดมาจากชื่อของคาบสมุทรแห่งนี้ คำว่า Cap-Vert มาจากภาษาโปรตุเกสว่า Cabo Verde หรือ Green cape - แหลมสีเขียว -

เคป เวิร์ดเป็นประเทศที่ประกอบด้วยเกาะเล็ก ๆ จำนวน 10 เกาะ มีพื้นที่รวมกันประมาณ 4,000 ตารางกิโลเมตร

เกาะที่ใหญ่ที่สุดและมีประชากรอาศัยอยู่เยอะที่สุดคือเกาะซานติอาโก้ มีประชากรราว 270,000 คน กรุงปรายา (Praia) เมืองหลวงของประเทศตั้งอยู่บนเกาะนี้

ถูกครอบครองโดยโปรตุเกสตั้งแต่ศตวรรษที่ 15 เคยเป็นจุดแวะพักการเดินเรือและหนึ่งในศูนย์กลางแลกเปลี่ยนสินค้าที่สำคัญช่วงศตวรรษที่ 19-20

ได้รับเอกราชเป็นอิสระจากโปรตุเกสเมื่อปี 1975 และนับตั้งแต่ทศวรรษ 1990 เป็นต้นมามีการพัฒนาด้านการเมืองอย่างแข็งแรงจนกลายเป็นหนึ่งในประเทศที่มีความเป็นประชาธิปไตยสูงที่สุดในแอฟริกา

ไม่ได้มีทรัพยากรทางธรรมชาติมากนัก นโยบายหลักในการหารายได้เข้าประเทศมาจากการบริการ การท่องเที่ยว และการลงทุนจากต่างชาติ

ประชากรในประเทศมีเพียงราว ๆ 590,000 คน แต่ที่กระจัดกระจายไปทั่วโลกจากการอพยพออกไปตั้งรกรากเมื่อครั้งอดีตมีอีกมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศสหรัฐอเมริกาและโปรตุเกสเจ้าอาณานิคม คาดว่าจำนวนชาวเคป เวิร์ดหรือคนที่มีเชื้อสายเคปเวิร์ดทั่วโลกน่าจะอยู่ที่ราว 700,000-1,000,000 คน

ภาษาทางการคือภาษาโปรตุเกส แต่ผู้คนส่วนใหญ่ใช้ภาษา เคปเวอร์ดีน เครโอเล่ ซึ่งเป็นภาษาท้องถิ่นที่มีพื้นฐานมาจากภาษาโปรตุเกส

ในด้านกีฬา เคป เวิร์ดไม่ได้โดดเด่น เพิ่งจะได้เหรียญรางวัลในระดับโอลิมปิกเมื่อครั้งล่าสุดนี้เองที่ เดวิด เด ปิน่า คว้าเหรียญทองแดงปารีส 2024 จากมวยสากลรุ่นฟลายเวท

กับฟุตบอล เคป เวิร์ดมีฉายาว่า Tubaroes Azuis หรือ Blue shark - ฉลามสีน้ำเงิน - ลงเล่นเกมแรกอย่างเป็นทางการหลังได้รับเอกราช 3 ปีคือพบกับ กีนี เมื่อวันที่ 19 เมษายน ปี 1978 (แพ้ 0-1)

ก่อตั้งสหพันธ์ฟุตบอลเคป เวิร์ดในปี 1982 เข้าร่วมสมาพันธ์ฟุตบอลแห่งทวีปแอฟริกา (CAF) ในปีเดียวกัน จากนั้นเมื่อถึงปี 1986 ก็เข้าเป็นสมาชิกสหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ (FIFA)

ร่วมแข่งรอบคัดเลือกแอฟริกัน เนชั่นส์ คัพ เป็นครั้งแรกในปี 1992 แต่ก็ไม่เคยเข้ารอบสุดท้ายจนกระทั่งปี 2013 ที่แอฟริกาใต้ และได้ไปเล่นอีก 3 สมัยหลังจากนั้นในปี 2015 ที่อีควาทอเรียลกินี ปี 2021 ที่แคเมอรูน และปี 2023 ที่ไอวอรี่โคสต์

ผลงานดีที่สุดในศึกเนชั่นส์ คัพคือรอบ 8 ทีมสุดท้าย 2 สมัยในปี 2013 (แพ้กานา 0-2) และ 2023 (แพ้จุดโทษแอฟริกาใต้)

ขณะที่ฟุตบอลโลก แม้จะเป็นสมาชิกฟีฟ่าตั้งแต่ปี 1986 แต่เคป เวิร์ดไม่ได้ส่งทีมเข้าแข่งในรอบคัดเลือกเลยจนกระทั่งฟุตบอลโลก 2002 ซึ่งก็ตกรอบมาตลอดความพยายาม 6 สมัย

กระทั่งมาประสบความสำเร็จในที่สุดคราวนี้ หลังจากคว้าแชมป์กลุ่ม D ที่มี แคเมอรูน ลิเบีย อังโกล่า มอริเชียส และ เอสวาตินี่ (หรือสวาซิแลนด์) เป็นคู่แข่งร่วมกลุ่มด้วยผลงานเตะ 10 ชนะ 7 เสมอ 2 แพ้แค่เกมเดียว

เคป เวิร์ดเริ่มต้นรอบคัดเลือกครั้งนี้ด้วยผลงานไม่สู้ดี มีเพียง 4 คะแนนจาก 3 นัดแรก เสมออังโกล่าในบ้าน 0-0 บุกชนะสวาซิแลนด์ 2-0 และออกไปถูกแคเมอรูนอัดยับ 1-4 ที่ยาอุนเด้

แต่หลังจากนั้นกุนซือ เปโดร "บูบิสต้า" บริโต้ อดีตกองหลังทีมชาติที่เข้ามาคุมทีมเมื่อ 5 ปีที่แล้ว พาทีมเก็บชัยชนะ 5 นัดรวด รวมถึงสามคะแนนสำคัญเหนืออังโกล่า (2-1) กับแคเมอรูน (1-0) ประกอบกับการสะดุดเองของเต็งหนึ่งของกลุ่มอย่างทีมสิงโตแห่งยาอุนเด้ (เสมออังโกล่า 2 นัด เสมอลิเบีย เสมอสวาซิแลนด์) ทำให้ เคป เวิร์ด เข้าสู่ 2 เกมสุดท้ายด้วยการต้องการแค่ 3 แต้มเท่านั้นสำหรับการสร้างประวัติศาสตร์

นัดรองสุดท้ายเมื่อสัปดาห์ก่อน เคป เวิร์ด ถูก ลิเบีย นำไกล 1-3 ก่อนเร่งเครื่องตีเสมอ 3-3 ยืดเวลาการฉลองออกไป แต่ในที่สุดก็อัด สวาซิแลนด์ ทีมบ๊วยของกลุ่ม 3-0 ในเกมสุดท้ายเมื่อคืนวันจันทร์ ตีตั๋วไปเวิลด์คัพเป็นหนแรกได้สำเร็จ ทั้งที่เมื่อปีก่อนเพิ่งจะตกรอบคัดเลือกแอฟริกัน เนชั่นส์ คัพ 2025 ด้วยผลงานชนะแค่เกมเดียวจาก 6 แมตช์ จบอันดับสุดท้ายของกลุ่มมาหมาด ๆ

กองเชียร์ 15,000 คนใน เอสตาดิโอ นาซิอองนาล เด คาโบ แวร์เด สนามเหย้าของทีมชาติที่ได้ทุนช่วยเหลือในการก่อสร้างจากจีนและใช้มาตั้งแต่ปี 2014 ลิงโลดกันเต็มที่ หนึ่งในนั้นมี โฮเซ่ มาเรีย เนเวส ประธานาธิบดีที่เข้ามาชมเกมด้วย ขณะที่ด้านนอกผู้คนมากมายออกมาแห่ฉลองกันตามท้องถนนกันอย่างสนุกสนาน

เกมที่ บูบิสต้า นิยามไว้ว่าเป็น "the most important match in the country's history" จบลงด้วยความสุขสมบูรณ์แบบ แม้จะมีหวาดเสียวเล็ก ๆ ที่ครึ่งแรกยังทำอะไรผู้มาเยือนไม่ได้ก็ตาม

ด้วยความที่ฟุตบอลในประเทศยังไม่พัฒนานัก ลีกสูงสุดมีเพียง 12 ทีม บุคลากรลูกหนังมีจำกัด นักฟุตบอลส่วนใหญ่ของทีมชาติเคป เวิร์ดจึงมาจากที่อื่น ๆ ทั่วโลก

หลายคนเกิดและเติบโตในต่างประเทศ มีเชื้อสายเคป เวิร์ดทั้งโดยตรงและที่เป็นลูกครึ่งลูกเสี้ยวผ่านทางพ่อแม่ปู่ย่าตายาย

นักฟุตบอลที่โด่งดังที่สุดของ เคป เวิร์ด อาจจะเป็น เบเบ้ อดีตกองหน้าแมนเชสเตอร์ ยูไนเต็ด ที่เกิดและโตในโปรตุเกส และยิงประตูให้ทีมในศึกเนชั่นส์ คัพ ปี 2023 ได้ด้วย

กับขุนพลชุดไปฟุตบอลโลกทีมนี้ โรชา ลิฟราเมนโต้ กองหน้าดาวซัลโวประจำทีมเกิดที่ร็อตเตอร์ดัม ประเทศเนเธอร์แลนด์ส วิลลี่ เซเมโด้ ปีกคนสำคัญของทีมเกิดใกล้ ๆ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส

ทั้งคู่คือคนทำ 2 ใน 3 ประตูในเกมชี้ชะตาที่ถล่ม สวาซิแลนด์ 3-0 เมื่อคืนวันจันทร์

โรแบร์โต้ "ปิโก้" โลเปส เซนเตอร์แบ๊กจากทีมแชมร็อค โรเวอร์ส ในลีกไอร์แลนด์ก็มีเชื้อสายเคป เวิร์ดจากคุณพ่อที่มาจากเกาะเซานิโคเลา และเดินทางไปลงหลักปักฐานในประเทศไอร์แลนด์ตอนอายุ 16

โลเปสคือลูกครึ่ง เคป เวิร์ด/ไอริช เขาให้สัมภาษณ์อย่างยินดีหลังความสำเร็จว่า ภาคภูมิใจที่ได้กลับมาช่วยบ้านเกิดของคุณพ่อและได้พบกับเพื่อน ๆ ที่มาจากทุกมุมโลกซึ่งต่างก็มีเชื้อสายเคป เวิร์ดและทุกคนต่างก็ภูมิใจในสายเลือดเดียวกัน

ความยอดเยี่ยมของเคป เวิร์ดชุดนี้คือไม่เพียงเป็นทีมโนเนม อันดับ 70 ของโลก โค้ชก็โนเนมไม่ได้เป็นที่รู้จักแล้ว นักฟุตบอลในทีมก็ยังโนเนมไม่มีใครเล่นใน 5 ลีกใหญ่ของยุโรปเลยแม้แต่คนเดียว

ไม่มีแข้งจากพรีเมียร์ลีก ไม่มีนักเตะจากลา ลีกา ไม่มีใครจากกัลโช่ เซเรีย อา บุนเดสลีกา หรือ ลีก เอิง

ไม่มีเลยสักคน

แต่สิ่งที่พวกเขามีเต็มเปี่ยมคือสปิริต ความเชื่อมั่นในกันและกัน ความไม่เกรงกลัว เชื่อว่าทุกอย่างสามารถเป็นไปได้แม้จะอยู่ในกลุ่มที่มีเจ้าทวีปอย่าง แคเมอรูน ที่ไปฟุตบอลโลกมากที่สุดของแอฟริกา (8 สมัย) และทีมที่เคยไปสัมผัสเวิลด์คัพมาแล้วอย่างอังโกล่า

เปรียบเทียบตัวผู้เล่นบนหน้ากระดาษ เคป เวิร์ดคงสู้ไม่ได้ แต่เมื่อมีโอกาสได้ลองจะรีบยอมแพ้ได้อย่างไร

11 ผู้เล่นตัวจริงของเคป เวิร์ดในเกมถล่มสวาซิแลนด์ เล่นในลีกโปรตุเกส 3 คน ที่เหลืออีก 8 คนมาจากลีกอื่น ๆ 8 ลีก ฮอลแลนด์ ไอร์แลนด์ รัสเซีย โรมาเนีย ตุรกี ไซปรัส สหรัฐอเมริกา และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์

มาจากทั่วโลกจริง ๆ อย่างที่ "ปิโก้" บอกไว้ เหมือนแต่ละคนแยกย้ายกันไปเติบโตแล้วกลับมารวมตัวกันเพื่อสายเลือดที่อยู่ในตัว เลือดพ่อ เลือดแม่ เลือดปู่ย่าตายาย

มันเกิดขึ้นในปีครบรอบครึ่งศตวรรษหรือ 50 ปีแห่งการเป็นอิสรภาพพอดี

ความสุขเพิ่งเริ่มขึ้นและจะอบอวลอยู่อย่างนั้นไปอีกนาน บรรยากาศในวันที่ทุกคนออกมาฉลองตามท้องถนน เป่าแตร จุดพลุ ร้องเล่นเต้นรำไปกับเสียงเพลงสไตล์เร้กเก้และ funaná แนวเพลงท้องถิ่น.. ไม่เลิกราง่าย ๆ

คำอวยพรจาก จานนี่ อินฟันติโน่ ประธานฟีฟ่าเป็นเพียงส่วนหนึ่งในความยินดีหลากหลายที่หลั่งไหลมาถึงพวกเขา

ยินดีต้อนรับ เคป เวิร์ด ชาติเล็กสุดอันดับสอง (525,000 คน) รองจาก ไอซ์แลนด์ (350,000 คน) เมื่อปี 2018 สู่ฟุตบอลโลกรอบสุดท้าย

ตังกุย